گام هفتم
گام هفتم، گام موفقیت
از ذهن پراکنده به ذهن متمرکز: چگونه یک ذهن حواس جمع بسازیم؟
انسان موجودی کمال گرا است و میل به این دارد که چند کار را به صورت همزمان انجام دهد. در نتیجه هیچ وقت راضی نمی‌شود که یک فعالیت را به طور مستمر پیگیری کند یعنی دوست دارد همزمان هم کار کند، هم درس بخواند، هم ورزش کند، هم اختراع کند، هم شعر بگوید، هم فیلم تماشا کند، و...
به طورمثال ممکن است در حال خواندن یک نوشته باشید و همزمان ذهنتان به سمت فعالیت‌های آینده یتان پروازکند یا بخواهید چیزی بخورید و درهمان حین به مسئله‌ای فکر می‌کنید و راجع به آن تصمیم می‌گیرید.
پراکندگی ذهن به چه معناست؟
ذهن انسان یک منبع بزرگ اطلاعات است که پی در پی اطلاعات متنوع و زیادی را دریافت می کند. حالا تصور کنید هرکدام از این اطلاعات و افکار بخواهد شما را به سمتی بکشاند و جسمتان را نیز با حس و حال آن فعالیت هماهنگ کند، این تغییر دامنه توجه از این مسئله به آن مسئله تنها موجب از بین بردن انرژی و زمان شما می‌شود، به این حالت و مرحله ای که داخلش گیر افتاده اید، پراکندگی ذهن می گویند. پرش یا پراکندگی ذهن تمرکز انسان را به هم می ریزد و ذهن را مدام از این شاخه به آن شاخه می برد و در هر لحظه مسائل زیادی به سرتان می ریزد تا آنها را آنالیز کنید که بیشتر این مسائل بیهوده و فاقد ارزش خاصی هستند.
دلایل پراکندگی ذهنی و عدم تمرکز
عوامل مختلفی می‌توانند باعث پرش ذهنی باشند
- خستگی و استرس
- فشارهای شغلی و حرفه ای
- تغییرات هورمونی
- مشکلات جسمی و روحی
- قرار گرفتن در کنار عوامل حواس پرتی و محیط‌های شلوغ
- پیشرفت شدید تکنولوژی و فناوری
- عدم اعتماد به نفس
- انجام همزمان چندین کار با هم
- کم تحرکی
- و از همه مهم تر نداشتن برنامه ریزی مناسب و همچنین عدم هدف گذاری صحیح
پیامد های پرش ذهنی و عدم تمرکز
پراکندگی ذهنی پیامدهای مخرب زیادی برای شما به وجود می‌آورد . می‌تواند باعث ایجاد افسردگی و منزوی شدن فرد شود، می‌تواند باعث شود که در شغل و تحصیلات خود موفقیت خاصی دست پیدا نکنید و هر میزان هم به شغل و رشته ی تحصیلی خود علاقه داشته باشید باعث پایین آمدن سطح کیفیت زندگی فردی و اجتماعی شما می شود. در کودکان و نوجوانان نیز می‌تواند مانع اصلی یادگیری باشد، زیرا تمرکز کودک را کم می کند و باعث می‌شود نتواند مطالب را به درستی تجزیه و تحلیل و درک کند .همچنین روابط اجتماعی شما را نیز دستخوش تأثیرات منفی پراکندگی ذهنی قرار می دهد و شما را از انجام فعالیت های روزمره باز می‌دارد.
این تنها بخش کوچکی از تبعات ناخوشایند نداشتن تمرکز کافی است.
نشانه های پراکندگی ذهن
ابتدا باید بدانید که شدت عدم تمرکز و پراکندگی ذهن در هر فرد متفاوت است، دربعضی افراد بیشتر و در برخی کمتر دیده می‌شود اما نگران نباشید زیرا مسئله ی پیچیده و غیر قابل حلی نیست و با تمرین و آموزش رفع می‌شود. در این مسیر می توانید از پیشرفت های تکنولو ژی استفاده کنید به طور مثال یکی از بهترین نرم افزارهای توسعه فردی و هدف گذاری نرم‌افزار هابی است که با امکان ثبت فعالیت های روزانه و امتیاز دادن به عملکرد خود می تواند کمک بزرگی به شما کند تا ذهن حواس جمعی داشته باشید و به مرور به تمرکز لیزری دست پیدا کنید.
چند مورد از نشانه های عدم تمرکز
- بی‌قراری و دشواری درحفظ آرامش
- ناتوانی در تصمیم گیری
- کم خوابی و کم تحرکی
- داشتن استرس بی‌دلیل و بیش از حد
- فراموشی و گیج بودن
- انجام اشتباهات و تکرار مکرر آنها و... اشاره کرد.
تمرکز داشتن به چه معناست؟
تمرکز عمل یکپارچه کردن توجه فرد است. وقتی تمرکز می‌کنید، ذهن سعی دارد تمام توجه و انرژی خود را به یک موضوع خاص معطوف کند. تمرکز باعث افزایش تسلط و استفاده درست از زمان و انرژی می‌شود.
متمرکز بودن یعنی برای هر مرحله از زندگی برنامه ریزی داشته باشید، مجموعه ای از اهداف کوتاه مدت، بلند مدت و چشم انداز مشخصی ترسیم کنید وهرکار و اقدامی که انجام می‌دهید در راستای رسیدن به چشم اندازهایتان باشد.
هر لحظه ذهن و فعالیت های خود رابه گونه ای کنار هم بچینید که بیشترین بازدهی را درراستای خواسته های بزرگ و کوچک شما داشته باشد. در روش برنامه ریزی و هدف گذاری گام هفتم، در نرم افزار هابی شما با نوشتن هدف های کوچک روزمره خود تا هدف های اصلی و بلند مدت، ذهن خود را بسیار متمرکزتر پرورش می دهید، زیرا یادداشت کردن فعالیت های روزانه از چرخش و پراکندگی ذهن جلوگیری می کند و همچنین با چک کردن نرم افزار هابی به خودتان یادآوری می کنید که چه می خواهید و چه کارهایی باید انجام دهید پس در نتیجه شما را فورا به مسیر اصلی باز می گرداند و از هدر رفتن وقت شما جلوگیری می کند همچنین با امتیازگذاری فعالیت ها روزانه و هدف های خود به انجام آنچه که نوشتید تشویق می شوید و دوست دارید مدام جام های طلایی را بالای سرببرید.
مزایای تمرکز داشتن
تمرکز باعث می‌شود در انجام فعالیت‌هایتان سریعتر باشید و از وقت و منابع خود بهترین استفاده را داشته باشید. شمارا به آگاهی درونی از خودتان می‌رساند و باعث رشد خلاقیت در شما می شود. استرس و فشارهای عصبی را تا حد زیادی کاهش می دهد، سطح دقت تصمیم گیری را بالا می‌برد و بهره وریتان را به شدت افزایش می‌دهد تا کارهای خود را با کیفیت بیشتری انجام دهید.
راه رسیدن از ذهن پراکنده به ذهنی با تمرکز لیزری
- ورزش و تحرک بدنی
ورزش کردن ذهن شما را ازحجم بیش از حد افکار آزاد می سازد و باعث افزایش سطح تمرکز درشما می‌شود زیرا با تحرک داشتن هورمون‌های مختلف بدن شما فعال می شود و روی بهره وری مغز تاثیر مثبت می‌گذارد.
- تغذیه سالم و متنوع
ذهن هم مانند دیگراندام‌های بدن به تغذیه مناسب و ویتامین‌های مختلف نیاز دارد. با استفاده از خوردنی هایی با ارزش غذایی بالا، ویتامین و مواد غنی به بدن می رسد وفعالیت ذهن بهترمی شود.
- خواب و استراحت کافی
قدم برداشتن در راستای هدف و رسیدن به چشم اندازهای خود به این معنی نیست که تمام روز کار کنیم و خواب، استراحت و تفریح را از خودمان دور کنیم. بدن هر انسانی به خواب کافی احتیاج دارد. بین کار، تحصیل و زندگی شخصی تعادل برقرار کنید.
- زندگی ساده
اگر در محیط کار یا زندگی یا اتاق خوابی هستید که شلوغ و نامرتب است به سرعت محیط را به مکانی تمیز با استفاده از رنگ‌های آرامش بخش و وسایل کاربردی تغییر دهید. اینگونه ذهن شما با دیدن محیط مرتب تربیت می شود و می تواند اطلاعات خودش را هم بهینه کند و موارد اضافی را دور بریزد.
- طبقه بندی و اولویت بندی اهداف
اهداف و خواسته‌های خودتان را اولویت بندی کنید و تا جایی که می شود بازه ی زمانی مشخصی رابرای آنها تعیین کنید.
اولویت بندی باعث می شود فعالیت‌هایی را که درحقیقت خواستار آنها نیستید را کناربزنید یاکارهایی که درحیطه وظیفه ی شما نیست را به دیگر افراد مسئول تحویل دهید. سپس افکار و ایده هایی را که بهم مرتبط هستند را در یک راستا قرار بدهید. به عنوان مثال اگر چند هدف کوچک دارید و می بینید که آن ها با هم سازگار هستند آن هارا در یک خانه قرار دهید تا بتوانید به هدف اصلی و در نهایت به چشم اندازهایتان برسید.
مدیریت استرس
استرس یکی از عوامل مهمی است که باعث پراکندگی ذهن می‌شود. بنابراین برای داشتن تمرکز بیشتر باید روش‌های مؤثری برای مدیریت استرس داشته باشیم. در ادامه به مهم‌ترین تکنیک‌های مدیریت استرس اشاره می‌کنیم:
تنفس عمیق: تنفس عمیق از طریق بینی کشیدن باعث افزایش اکسیژن خون و کاهش استرس می‌شود.
یوگا و مدیتیشن: روش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن با تمرکز بر تنفس و حالات ذهنی-بدنی، استرس را کاهش می‌دهند.
گپ زدن با دوستان: صحبت کردن در مورد مسائل استرس زا با دوستان می‌تواند کاهش یابد.
تکنیک شش کلمه: در این تکنیک شش کلمه مثبت را درباره خود تکرار می‌کنید تا استرس کاهش پیدا کند.
شنا: شنا یک ورزش آبی و آرامش بخش است و به کاهش استرس کمک می‌کند.
موسیقی درمانی: انتخاب موسیقی مناسب باعث کاهش تحریک‌پذیری و افزایش تمرکز می‌شود.
یادداشت برداری: نوشتن احساسات و افکار منفی باعث کاهش استرس می‌شود.
با تمرین روزانه این تکنیک‌ها می‌توان استرس را مدیریت و تمرکز را افزایش داد.
- برنامه ریزی
آنچه که از همه مهم‌تر است داشتن یک برنامه ریزی درست است. نوشتن اهداف و چشم اندازها باعث می شود که روی آنها تمرکز کنیم و دقیقاً بدانیم که چه چیزی را می‌خواهیم و در راستای آنها حرکت کنیم و به بیراهه نرویم. در نرم‌افزار هابی شما میتوانید با نوشتن اهداف روزانه، ماهانه، فصلی، سالانه، بلند مدت و چشم اندازهای خود آنچه که در طول زندگی می‌خواهید را بدست بیاورید. اپلیکیشن هابی با سهولت در استفاده و پادکست‌های متنوع خود مسیر را برای شما هموار می کند تا بتوانید با نشانه گذاری و خط فکری منسجم از جزئی ترین فعالیت های خود به چشم اندازهای کلی زندگیتان برسید.
سخن آخر
قطعا گیرافتادن در بین تکنولوژی های وسیع و زندگی شلوغ امروزی و از طرفی دیگر توانایی های گسترده مغز باعث می‌شود که شما دچار پراکندگی ذهن شوید. فکرمی کنید می‌توانیدکارهای بسیاری را همزمان و به نحو احسن انجام دهید. اما این یک برداشت اشتباه است. همیشه متمرکز بودن بر یک کار بسیار کارآمدتر از این است که همزمان بر روی چند کار تمرکز کنید. داشتن یک ذهن متمرکز به جای یک ذهن پراکنده یکی از بزرگترین رموز موفقیت در زندگی هر فردی است که اپلیکیشن هابی این موفقیت را برایتان آسان و دست یافتنی می‌کند.
