چگونه با هدف گذاری صحیح عادت های بد را به خوب تغییر دهیم؟

عادت‌های انسان، بدون تفکر و به صورت مستمر، بخشی از روند زندگی او را تشکیل می‌دهند. این عادت‌ها می‌توانند از عادت پرخوری تا عادت یادگیری در ساعت اولیه روز را شامل گردند. عادت‌ها، هدف گذاری ها و مدیریت زمان، خواسته‌ها و رفتارهای روزمره ما را تعیین و شکل می‌دهند و در کنار آن، شخصیت و اخلاق ما را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. بنابراین، اگر عادت‌های ما مضر و مخرب باشند، اهداف و خواسته‌هایمان نیز تحت تأثیر عواقب منفی آنها قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر، عادت‌های بد ممکن است باعث شود که از تحقق هدف گذاری و خواسته‌هایمان دور شویم اما اگر توانسته باشیم عادت‌هایمان را به عادت‌های صحیح، منظم و مفید تبدیل کنیم، قطعاً در دستیابی به اهداف کوتاه‌ مدت و بلند مدت خودمان کمک‌های قابل توجهی خواهند کرد. به عبارت دیگر، این عادت‌ها از رفتارهای جزئی مانند عادت‌های تغذیه تا عادت‌های کلی و تعیین‌کننده شخصیت انسان را دربرمی‌گیرند.

 

عادت چیست؟ 

به طور کلی به رفتار هایی که ما به صورت غریزی و دائم آن را انجام می‌دهیم عادت گفته می‌شود. عادت‌ها در هر انسانی بدون نیاز به ‌تفکر و  به صورت مستمر انجام می‌شوند. در واقع، این رفتارها مجموعه‌ای از عادت‌ها هستند که شخصیت ما را شکل می‌دهند. برخی افراد به عادت پرخوری و برخی دیگر به عادت یادگیری در ساعت اولیه روز عادت دارند و...

عادت‌ها تأثیر زیادی بر اهداف، خواسته‌ها، رفتارهای روزمره و به‌طور کلی شخصیت و اخلاق ما دارند. در نتیجه، اگر عادت‌های ما منفی و مخرب باشند، اهداف و خواسته‌های ما نیز تحت تأثیر عواقب و نتیجه های منفی عادت های ما قرار می‌گیرند و ممکن است از آن‌ها دوری کنیم اما اگر بتوانیم عادت‌هایمان را به عادت‌های مفید، منظم و سازنده تبدیل کنیم، به‌طور قطعی در رسیدن به اهداف کوتاه‌ مدت و بلند مدت خود کمک‌های قابل توجهی خواهند کرد. با این مفهوم، عادت‌ها از رفتارهای جزئی مانند عادت‌های تغذیه تا عادت‌های کلی و تعیین‌کننده شخصیت انسان را در بر می‌گیرند.

عادت یک ویژگی در ضمیر ناخود آگاه ما است. همانطور که اشاره شد، این مجموعه عادت‌ها شالوده شخصیت انسان را تعیین می‌کنند. بنابراین، باید تلاش کنیم تا با هدف گذاری صحیح عادت‌های نامطلوب را به عادت‌های مفید و کارآمد تبدیل کنیم تا بتوانیم در راستای هدف‌ها و خواسته‌های خود قدم‌های قوی برداریم

 

تبدیل عادت های منفی به مثبت

کاملا طبیعی است که جایگزین کردن عادت‌ های بد با عادت‌های خوب می‌تواند کمی سخت و دشوار باشد اما اگر بدانید چگونه عادت های منفی را به عادت های مثبت تبدیل کنیم، مقدار زیادی از مسیر پیشرفت را طی کرده اید. باید بدانید عادت‌های بد انجامشان راحت ‌تر است و پاداش لحظه‌ای و سریع دارند یعنی شما اگر تنبلی کنید در لحظه پاداش می گیرید و از استراحت خود لذت می‌برید. اما عادت‌های مفید پاداش نسبتا بلند مدت دارند و تاثیرش را می‌توانید در آینده و در رسیدن به اهداف و خواسته‌های های نسبتا بلندمدت خود ببینید.

برای تبدیل عادت‌های مضر به عادت‌های مثبت نیاز است که ابتدا آن‌ها را شناسایی کنیم. بسیاری از ما عادت‌هایی داریم که حتی از وجود آن‌ها آگاه نیستیم بدون بی‌اندیشه از آن‌ها پیروی می‌کنیم و یا از طرفی دیگر به برخی از عادت‌های مفید و سازنده که به صورت استعداد درون ماست بهای لازم را نمی دهیم تا پرورش یابند و به بلوغ برسند. برای شناسایی عادت‌های بد، می‌توانید به روند روزمره خود توجه کنید و عادت‌هایی که مانع پیشرفت، بهبود یا رضایت شما می‌شوند را تحلیل کنید.

بعد از شناسایی عادت‌هایی که باید تغییر پیدا کنند، باید بک برنامه منسجم با هدف گذاری واقع بینانه بسازید تا بتوانید به تدریج آنها را با عادت‌های مفید و سازنده جایگزین کنید. برای این کار می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

۱. تعیین هدف: ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. بدانید که عادت مثبتی که قصد دارید تشکیل دهید به چه هدفی کمک می‌کند و چه تأثیری در زندگی‌تان خواهد داشت.

۲. تغییر کوچک: برای ایجاد تغییر، می‌توانید از روش تغییر کوچک استفاده کنید. به جای تلاش برای تغییر کامل عادت، با تغییر کوچک و در مراحل کوچک شروع کنید. به طور مثال، اگر قصد دارید ورزش روزانه را در برنامه خود قرار دهید، می‌توانید با شروع با ۱۰ دقیقه ورزش در روز شروع کنید و به تدریج زمان را افزایش دهید.

۳. ایجاد الگو: عادت‌ها بر اساس الگوها و روال‌های خاصی شکل می‌گیرند. برای ایجاد عادت مثبت، می‌توانید الگوهای خود را تغییر دهید. به عنوان مثال، اگر قصد دارید عادت مطالعه را در روزهای آخر هفته تشکیل دهید، می‌توانید زمان مشخصی را برای مطالعه در نظر بگیرید و هر هفته در همان زمان مطالعه کنید.

۴. تقویت مثبت: تقویت مثبت می‌تواند به شما کمک کند تا عادت‌های مفید را به خوبی برقرار کنید. می‌توانید از جوایز یا تشویق‌هایی برای خود استفاده کنید تا هنگامی که عادت مورد نظر را انجام می‌دهید، خود را مورد تحسین قرار دهید.

۵. پشتکار و تمرین: تغییر یک عادت نیازمند پشتکار و تمرین مداوم است. به خود زمان بدهید تا عادت جدید را در روند زندگی‌تان جا بیافتد و تمرین کنید تا آن را به صورت ناخودآگاه انجام دهید.

در نهایت، حتی پس از ایجاد یک عادت مثبت نیازمند پیوستگی و پشتکار است. باید در نظر داشته باشید که تغییر عادت‌ها زمان بر است و نیاز به صبر دارد. در ابتدا، ممکن است با موانع و مشکلاتی مواجه شوید، اما با پشتکار و تلاش مداوم، می‌توانید عادت مورد نظر را برقرار کنید.

بهتر است همیشه به هدف اصلی خود متعهد بمانید و با انگیزه و انرژی مثبت به سمت تغییر مسیر بروید. همچنین، از روزمرگی‌هایی که می‌تواند عادت جدید را تضعیف کند، بپرهیزید و در صورت لزوم، محیط خود را تغییر دهید تا ساز و کاری که شما را به عادت ناخواسته می‌کشاند را کاهش دهید.

به عنوان مثال، اگر می‌خواهید عادت مطالعه را تشکیل دهید، می‌توانید کتاب‌ها را در معرض دید قرار دهید و زمانی را مخصوص مطالعه در نظر بگیرید. همچنین، می‌توانید با دوستانی که عادت مطالعه دارند، مشورت کنید و با آن‌ها دربارهٔ کتاب‌ها یا موضوعاتی که مطالعه می‌کنید، گفتگو کنید. این اقدامات می‌توانند شما را در برقراری عادت مطالعه تقویت کنند.

 

از هدف گذاری استفاده کنید

یکی از بهترین و کارآمدترین روش‌ها برای تبدیل عادت‌های مضر به عادت‌های مفید، استفاده از هدف‌گذاری است. هدف‌گذاری به معنای داشتن آگاهی از آنچه که می‌خواهید به آن برسید است. برای داشتن هدف‌گذاری بهتر، باید به این نکته توجه کنید که لازم نیست حتماً هدف‌های خیلی خاص و بزرگی را در نظر بگیرید. بهتر است با تغییر کوچکترین عادت‌های منفی خود شروع کنید و آن‌ها را به عادت‌های خوب تبدیل کنید. به عنوان مثال، می‌توانید میزان مصرف آب را در روز افزایش دهید یا یک ساعت مطالعه را در هفته اضافه کنید و به این ترتیب به تدریج عادت‌های منفی با عادت‌های مثبت و مفید جایگزین می‌شوند.

همچنین، بهتر است آگاهی کاملی از اهدافی که می‌خواهید در آینده به آن‌ها برسید داشته باشید. باید دقیقاً بدانید چه چیزی را می‌خواهید و در راستای آن تلاش کنید. به جای هدر دادن وقت و انرژی برای عادت‌های بد و مضر که هیچ نتیجه‌ای ندارند، بهتر است از نرم‌افزارهای توسعه فردی استفاده کنید. با استفاده از اپلیکیشن هدف گذاری هابی شما می‌توانید به راحتی اهداف کوتاه ‌مدت مانند اهداف روزانه و همچنین اهداف بلند مدت، ماهانه، فصلی و سالانه را یادداشت کنید.

نوشتن اهداف به شما کمک می‌کند تا به هدف نهایی خود برسید، زیرا با نوشتن اهداف خود عادت می‌کنید که در راستای آن خواسته‌ها تلاش کنید و همچنین هر زمانی که از هدف خود دور می‌شوید، با مراجعه به آن و یادآوری و دیدن دوباره آن، به مسیر خود باز می‌گردید.

برای سهولت در رسیدن به خواسته و تغییر عادت‌های مضر، مناسب است که اهداف خود را به چند قسمت تقسیم کنید. در نرم‌افزار هابی به روش گام هفتم، می‌توانید اهداف خود را به بخش‌های مشخص و معین تقسیم بندی کنید. در ابتدا، اهداف روزانه خود را یادداشت کنید و برای هر کدام از توصیه می‌کنم که از روش‌های مختلفی برای تغییر عادت‌های مضر استفاده کنید و ببینید کدام روش برای شما بهتر کار می‌کند. به عنوان مثال، می‌توانید از روش تعیین هدف و برنامه ‌ریزی مرحله به مرحله استفاده کنید، از تکنیک‌های تقویت خودانگیختگی مانند پاداش‌دهی به خودتان برای دستیابی به اهداف استفاده کنید، یا از تکنیک تغییر آگاهی و تمرکز بر حالت حاضر برای کنترل عادت‌های ناخواسته استفاده کنید.

همچنین، حمایت و کمک از دیگران می‌تواند در تغییر عادت‌های مضر به عادت‌های مفید بسیار مؤثر باشد. می‌توانید از خانواده، دوستان یا حتی مشاوران و متخصصان در این زمینه کمک بگیرید. همچنین، پیوستن به گروه‌های حمایتی مرتبط با هدفی که می‌خواهید دنبال کنید، می‌تواند شما را در تشویق و انگیزه ‌بخشی بهتر یاری کند.

در نهایت، تغییر عادت‌های مضر به عادت‌های مفید زمان و تلاش می‌طلبد. برخی تغییرات ممکن است به سرعت رخ دهند، اما برخی دیگر زمان بیشتری برای تثبیت نیاز دارند. بنابراین، صبور باشید و تلاش کنید تا به تدریج این تغییرات را در زندگی خود پیاده سازی کنید.

 

چند تا نکته در رابطه با هدف گذاری

- اهداف خود را به صورت واضح، روشن، و دقیق بیان کنید و از بیانیه‌های کلی خودداری کنید. اهداف باید واقع‌بینانه و منطقی باشند، تا ذهن بتواند به آن‌ها پذیرش کند.

- در حد امکان، زمانبندی هدف‌های خود را مشخص کنید و تلاش کنید که این زمانبندی منطقی باشد.

- در رسیدن به اهدافتان، عجله نکنید. بلکه از تمام توان و استعداد خود استفاده کنید، اما سعی نکنید به طور عجولانه به خواسته‌های خود برسید. خودتان را مسئول رسیدن به اهدافتان بدانید، اما از مسیر بهره‌برداری کنید و از آن لذت ببرید.

 

حرف آخر

در این مقاله، به زبان ساده درباره فلسفه عادت و همچنین عادت‌های مضر و راهبردهای رسیدن به عادت‌های مفید با استفاده از هدف‌گذاری صحبت کردیم. همچنین، یک اپلیکیشن با نام "هابی" که در توسعه فردی و هدف‌گذاری استفاده می‌شود، به شما معرفی شد. در نهایت، اگر می‌خواهید به آنچه که واقعاً از صمیم قلب دوست دارید و رسیدن به آن رویای شماست، بهتر است از عادت ‌های مخرب دست بردارید و آن‌ها را برای همیشه ترک کنید. اما، به یاد داشته باشید که ضعف و نقصان در همه انسان‌ها وجود دارد و همه‌ی ما علاوه بر عادت‌های مفید، عادت‌های مضری نیز داریم. بنابراین، از آنچه که هستید راضی باشید و تلاش کنید تا عادت‌های مضر خود را به درستی به عادت‌های مفید تبدیل کنید. در همه حال باید از خود تقدیر کنید و به خودتان اعتماد کنید که قادر به تغییر و بهبود عادت‌هایتان هستید